Vừa gấp lại cuốn Nhạc đời may rủi và cảm thấy rất bực mình vì một đống những ý thức chưa thông đang xoẳn vào nhau và làm quẩn trí mình.
Mang cuốn này về nhà trong lần thứ hai đi hội sách, nằm lẫn với cả hơn chục cuốn to đùng nhưng lại là cuốn đầu tiên mình cầm đến. Rất đáng đọc, nhưng thật tình là còn một vài ý nghĩ mình vẫn chưa thông ra được từ cuốn này của Paul Auster. Rất lạ lùng và tình tiết vô cùng ngẫu hứng. Lối văn phong đậm đặc thể loại trinh thám nhưng nội dung thì không hề trinh thám chút nào. Thế mới gọi là lạ và mình vô cùng thích thú với mạch truyện này.
Có một vài điểm làm mình đắn đo suy ngợi, đáng.
1. Đó là ý nghĩa thực sự của Tự do. Phải chăng Tự do là tự vận cho mình cái đặc quyền được trôi vô chừng vào mạch chảy náo loạn của cuộc đời mà bỏ mặc đi những giá trị sống đích thực? Và chăng con người có thể chạy theo những thước đo tự do thiển cận, rong ruổi trên mọi cung đường, đi nhiều đến nỗi có đôi khi quên mất nhà mình là ở đâu? Như Jim Nashe, anh để lại 1 số tiền cho Juliette học hành rồi quẩy nải lên đường trên chiếc Saab. Anh rong ruổi, anh chạy đuổi theo những thứ mơ hồ, mờ nhạt. Anh không biết mình thực sự cần gì và muốn gì khi bánh xe anh chạy mòn trên khắp nẻo như thế. Tự do, suy cho cùng, không phải là gạt đi mọi chuẩn mực mà cho phép mình quyền bỏ mặc tất cả chỉ để chạy theo những ham muốn, khát khao cá nhân, quên đi những điều thực tế mà lao vào những định nghĩa Tự do như con thiêu thân không màng sống chết.
Có một thời mình đã như muốn phát điên trong vòng kiềm cặp mệt mỏi của ba mẹ, trong đầu luôn hiển hiện ý muốn được nổ tung và tự do làm những điều mình thích, được đi chơi, được làm những điều nằm ngoài giới hạn gia đình... đủ thứ mình ước ao được thực hiện. Nhưng, khi con người ta lớn lên thì cũng tỉ lệ thuận với diện tích não, chắc thế. Mình bắt đầu biết nghĩ và cố cân bằng bằng những giới hạn thực tế. Mình cảm thấy, tự do không đâu xa, mà chính là mình mở được cái tâm, cái tận sâu trong con người, trong cơ thể của chính mình…
2. Phải chăng, đời hấp dẫn vì nó ngẫu nhiên? Phải chăng may rủi là vẻ đẹp khôn cưỡng của cuộc đời? Không phải may rủi thì làm sao Jim gặp được Pozzi? Không phải là tiếng gọi của số phận thì làm gì có ván poker định mệnh giữa Flower và Stone để rồi từ đây phải dí vận mình vào cái bức tường?
Không dưng mà giữa cuộc rong ruổi khoáng đạt mà bức tường mọc lên chỉ sau ván poker như một cái kết lưng chừng cho cuộc đời giang hồ lang bạt của Jim, một mạch đứt quãng khó hiểu. Hay như một cách khác, bức tường là trạm dừng cần thiết để Jim tĩnh tâm lại, nghĩ về những gì đã, đang diễn ra và cuộc đời anh thực sự là như thế nào. Một dấu hiệu thức anh khỏi những chặng đường mơ ngủ.
Không phải là một mạch truyện quá thượng thặng, nhưng nó lại gợi mở những suy nghĩ "khó chịu" và đau não.
3. Một điều nho nhỏ mình nhặt được trong khi đọc, ấy là sống có ước mơ là tốt, nó làm cho đời có lý do. Điểm này thì ưng nhất vì nó dễ lĩnh hội, hiển thị ngay trước mắt.
4. Đó là nỗi cô đơn, xuyên suốt, hình như Jim luôn phải đối mặt với nỗi cô đơn hay một vài cơn bĩ cực cá nhân mặc dầu đang nêm nếm cho cái cuộc sống tự do. Như một bóng ma vô hình thường trực tồn tại trong anh, trên bãi cỏ, trong cái rơ-moóc, và ngay cả khi bên cạnh anh là tiếng ồn ào ầm ĩ của Pozzi, anh vẫn không tránh khỏi trạng thái cô đơn. Hồ như, đây chính là hệ lụy của cái gọi là Tự do. Cô đơn trong chính tự do của mình. Đau khổ trong tự do và cuối cùng, cái kết buồn rất sầu thảm là Jim chết trong tự do, ngay sinh nhật thứ 34. Một cái kết đóng rầm làm mình hụt hẫng nhưng ngẫm kĩ, nó lại mở ra lại tất cả.
Chiếc xe đâm sầm vào một chiếc tải ngược chiều, sự biến mất chưa biết là thế nào của Pozzi, con người thực sự về lão Murcks và lòng trung thành mù quáng của lão, thái độ vô luân, sẵn sàng làm mọi việc để minh chứng cho những giá trị quái đảng của xã hội, về nguyên cớ cho trận đánh nhừ tử tưởng chết của Pozzi... tất cả đều không có lời đáp ngoài những lập luận suy diễn mập mờ của Jim. Nhưng, lăn tăn vấn đề này làm gì, khi cuối cùng ta đã thấy được cái kết của tự do ngông ngạo, không gì khác ngoài nỗi cô đơn cùng cực và những cơn dằn lòng dối mình của Jim, để rồi như đến gần cuối, Jim lại tự lẩm nhẩm trong óc câu "Phát điên vì cô đơn", lầm rầm đến nỗi ý nghĩa của nó mất cả đi và đầu óc thành ra mụ mị. Tự do thật đẹp, nếu nó đi cùng với những trách nhiệm và nghĩa vụ…
Hoài Thu.
No comments:
Post a Comment